मित्रशक्ति सम्बन्धी धारणा : एक संक्षिप्त चर्चा – मनोज भट्ट

नेपालको वाम आन्दोलनमा शुरुदेखिनै मित्रशक्ति कसलाई मान्ने बारे भ्रान्त धारणा रह्यो । यो भ्रम 2028 सालसम्म कायम रह्यो । मित्रशक्ति सम्बन्धी गलत धारणाको परिणाम वामआन्दोलन थुप्रै भट्कावहरू सिकार हुनुपÚयो । नेपाल कांग्रेस जनवादी क्रान्तिको मित्र शक्ति हो भन्ने गलत धारणा थियो । कांग्रेसलाई मित्रशक्ति मान्ने गलत धारणाका कारण पार्टी भित्र कांग्रेस परस्त प्रवृत्ति हावि हुन पुग्यो, त्यसका साथै तेश्रो महाधिवेशनले राष्ट्रिय प्रजातन्त्रको संशोधनवादी कार्यदिशा अपनाउन पुग्यो । न्यूक्लियस र चैथो महाधिवेशनले त्यो भ्रान्त धारणालाई पहिलो पटक परिवर्तन गरी नेका मित्रशक्ति नभएर सामन्त, जमिन्दार, विदेशी दलाल, नौकरशाही पूँजिपति वर्गको प्रतिनिधित्व गर्ने प्रतिक्रियावादी पार्टी हो र यो क्रान्तिको दुश्मनशक्ति भएको विश्लेषण अघि साÚयो । त्यसपछि नेपालको वामआन्दोलन भित्र करिब सबै समूहले नेका प्रति चैथो महाधिवेशनले गरेको विश्लेषणलाई स्वीकार गरेको अवस्था छ ।

सङ्घीयताका विरूद्ध घोषणापत्र

(२०६६ चैत्र ४ गते सङ्घीयताका विरुद्ध राष्ट्रिय अभियानका तर्फाट आयोजित

सङ्घीयताका विरुद्ध राष्ट्रिय अधिवेशनमा प्रस्तुत र पारित)

 २०६२-६३ को आन्दोलन पछि नेपालमा ऐतिहासिक महत्वका कैयौं ठूला उपलब्धिहरू भएका छन्, जसमा राजतन्त्रको अन्त, गणतन्त्रको स्थापना र संविधानसभाको चुनाव विशेषरुपले उल्लेखनीय छन्। गणतन्त्रको स्थापना भएपनि त्यसलाई सुदृढ र संस्थागत गर्ने काम बा“की छ । देशको राष्ट्रियताका अगाडि गम्भीर सङ्कट उत्पन्न भएको छ । त्यो अवस्थामा राष्ट्रियताको रक्षा आजको ऐतिहासिक दायित्व बन्न गएको छ । सङ्घीयता आज सम्पर्ूण्ा देश र जनताका लागि ठूलो खतरा बनेको छ । सङ्घीयताको साथै जातीय राज्य, आत्मनिर्ण्र्ााो अधिकार, एक मधेश-एक प्रदेश, बहुराष्ट्रिय राज्यहरू जस्ता घातक धारणा जोडिएर आएका छन् । तिनीहरूबाट देशमा जातीय र क्षेत्रीय द्वन्द्व बढ्ने, राष्ट्रिय विखण्डन हुने र अन्तमा नेपाल राष्ट्र र नेपाली जातिको पनि अन्त हुने गम्भीर खतरा उत्पन्न भएको छ । त्यसैले गणतन्त्रको सुदृढीकरण, राष्ट्रियताको रक्षाका साथै सङ्घीयताको विरुद्धको सङ्र्घष्ा आज राष्ट्रिय र ऐतिहासिक कर्त्तव्य बन्न गएको छ । त्यस प्रकारको ऐतिहासिक पृष्ठभूमिमा २०६६ साल चैत्र ४ गते सङ्घीयताका विरुद्ध राष्ट्रिय अभियानका तर्फाट आयोजित सङ्घीयताका विरुद्ध राष्ट्रिय अधिवेशनले निम्नप्रकारको सङ्घीयताका विरुद्धको घोषणापत्र जारी गर्दछ ।

नेपाली युवाहरूको विदेश पलायनबाट उत्पन्न समस्या काशीनाथ पोख्रेल

आजनेपालको युवा जनशक्तिको मुख्य ध्यान वैदेशिकरोजगार तर्फ केन्द्रित हुंदै गएको छ। सरकारी तथ्यांक अनुसार दैनिक ७११ जना नेपालको एयरपोर्टबाट बाहिर जान्छन् भने भारत भएर विदेशजाने र भारतमा नियमितरूपमा जाने युवाजनशक्ति यथावत छ। युवाहरू देश विकास सामाजिक सम्यता,आर्थिक उत्पादन र राजनैतिक संघर्षका आधार स्तम्भ एवं मेरूदन्ड हुन्। जुन मुलुकका युवाहरू आफ्नो मुलुकमा बसेरश्रम,सिप क्षमतालाई प्रयोग गरी उत्पादनमा सहभागीता, सांस्कृतिक सामाजिवक वैचारीक चेतनामा वृद्धि र हरेक न्यायपूर्ण तथा राष्ट्रिय स्वभामावताको आन्दोल्कनमा आफुलाई समाहित गराएका हुन्छन् ती मुलुकहरू आर्थिक रूपमा मात्र नभएर सभ्यता,प्रविधि,सांस्कृतिक रूपमा नै सम्पन्न भएका हुन्छन्। युवाहरूमा हुन् विद्रा्ेही स्वभाव र परिवर्तन प्रति आकांक्षाका कारण शोषण, उत्पिडन र पराधिनता विरूद्धको आन्दोलनलाई भौतिक शक्ति संघर्षको मुख्य आन्दोलनलाई  उचाइमा पुग्ने गर्दछ। 

युवा तिमि

युवा तिमि
रास्ट को ढुक ढुकी
टुहुराका मित्र हौ तिमि
अन्धकारका आखा हौ
गरिबको सहारा हौ
बिर्र्धा हरुका लाठी हौ
अन्याय अत्त्यचारका बिद्रोही हौ
इतिहास फेरिदिने युवा हौ तिमी
बिश्यो साम्राज्यबाद माथी बिजय प्राप्त गर्ने
राष्टीय मुक्तिका अग्रदुत हौ तिमी
तिमी कहा छौ युवा तिमी कहा छौ
सुर्य हौ बादलमा नलुक
इतिहास फेरिदिने हतियार हौ युवा
लडाई का सिपाही हौ बारुदको अणु
राष्टको ढुकढुकी युवा तिमी
ठुलो संघर्स गरिसक्यौ हर्नामन
नमुना पनि हौ युवा तिमी बूढो नमन
लेफ राई ट् कै तालमा ताल मिलाउ
गहना हौ युवा तिमी जीवनका
नया जनबादी क्रान्तिका
ससमानित सिपाही हौ

काठमाडौंमा गरिएको विरोध जुलुस

राष्ट्रिय जनमोर्चाद्वारा २०६७ मंसिर १ गते  काठमाडौंमा गरिएको विरोध जुलुस !

अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली एकता समाजकेन्द्रीय कार्यालय काठमाडौंको प्रेस वक्तव्य

विभिन्न पेशा तथा रोजगारका लागि विश्वका विभिन्न मुलुकहरुमा गएकानेपालीहरुको संगठन अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली एकता समाजको तेस्रोअन्तर्राष्ट्रिय भेला २०६७ कार्तिक ८ गतेका दिन काठमाडौंमा सम्पन्न भएकोछ ।तीन चरणमा सम्पन्न सो भेलाको उद्घाटन प्रमुख अतिथि राष्ट्रिय जनमोर्चाकाअध्यक्षँ तथा सभासद् का। चित्रबहादुर के।सी। ले गर्नुभयो । भेलाकोउद्घाटन पश्चात् आफ्नो उद्घाटन भाषणमा का. के.सी.ले भन्नुभयो ूभारतमा ७जनाबाट शुरुवात भएको संगठन अखिल भारत नेपाली एकता समाज अहिले भारतव्यापीभएको छ । अहिले खाडी मुलुक यूरोप एसिया अमेरिका लगायतका महादेशका करिवडेढ दर्जन मुलूकहरुमा स्थापना भएका र हुन लागेका नेपालीहरुको संगठनलाईपनि यो भेलाबाट त्यसैगरी संगठन विस्तार गर्नमा अझ ठोस योजनाका साथ मद्दतपुग्नेछ ।ू का। के।सी।ले अगाडि भन्नुभयो ूअन्तर्राष्ट्रिय नेपाली एकतासमाजले देशमा गणतन्त्रको संस्थागत गर्न र देशलाई संघीयतामा लैजान नदिनकालागि विश्वव्यापी रुपमा अझै ठोस पहल गर्नु जरुरी छ । ू सो समारोहमा अखिलमलेसिया नेपाली एकता समाजको तर्फबाट डिलाराम बुढाथोकी अखिल अरब नेपालीएकता समाजको तर्फबाट केशव आचार्य तथा मूल प्रवाह अखिल भारत नेपाली एकतासमाजको तर्फबाट मित्रलाल शर्माले भेलाको सफलताको शुभकामना दिनु भएको थियो।कतार एकता समाजका प्रतिनिधि अर्जुन थापाको स्वागत तथा अखिल मलेसियानेपाली एकता समाजका पूर्व अध्यक्षँ आनन्द शर्माद्वारा संचालन गरिएको सोसमारोहको सभापतित्व अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली एकता समाजका सभापतिदुर्गबहादुर के।सी। ले गर्नु भएको थियो । समारोहमा शहीदहरुको सम्मानमा एकमिनेट मौन धारण गरिएको थियो । उद्घाटन समारोह सकिए पछि दोस्रो शेषनबन्दशत्र शुरु भयो ।

 अर्जुन थापाद्वारा संचालन गरिएको सो सत्रकोसभापतित्व डिलाराम बुढाथोकीले गर्नुभयो । बन्दसत्रमा विभिन्नप्रस्तावहरुमाथि छलफल भयो । अन्तर्राष्ट्रिय नेपाली एकता समाजकासल्लाहकार सदस्य गिरीधारीलाल न्यौपाने तथा कार्यालय सचिव नारायण बन्जाडेखुलारुपले नै संगठनविरोधी अनुशासनविहीन तथा फुटपरस्त गतिविधिमा संलग्न भैकाम गरेकोमा दुवैजनालाई भेलाले अनिश्चितकालका लागि पद तथा साधारण सदस्यसमेतबाट निस्कासन गरेको छ । भेलामा अन्तर्राष्ट्रिय एकता समाजका सभापतिदुर्गबहादुर के।सी। ले १९ सदस्यीय कार्य समिति तथा ३ सदस्यीय सल्लाहकाररहेको प्यानल प्रस्तुत गर्नु भयो । व्यापक छलफलपछि हाउसमा सो प्यानलपारित गरियो ।बन्दसत्रपछि समापन समारोह शुरु भयो । समारोहमा दुर्गबहादुर के।सी।लेमित्रलाल शर्मा भारत अध्यक्ष रहेको १९ जनाको समिति तथा ३ सदस्यीयसल्लाहकार गरी २२ सदस्यीय नवनिर्वाचित कार्य समितिको घोषणा गर्नुभयो ।जसमा उपाध्यक्ष मानबहादुर थापा युएई महासचिव राजेन्द्र श्रेष्ठ कतार सचिवरामबहादुर बस्यालसाउदी अरब कोषाध्यक्षँ दलबहादुर गाहा बहराइन सदस्यहरुतोयनाथ कंडेल बेल्जियम लालबहादुर पुन यूएई जुद्धबहादुर नेपाली मलेसियाधनबहादुर के।सी।बेलायत विष्णु के।सी।जापान शोभाकान्त लामिछाने ओमनसक्तमान बुढामगर हङकङ पौरख के।सी। अस्टे्रलिया अर्जुन थापा कतारकृष्णबहादुर पछाई अमेरिका भागिलाल घर्तीमगर दक्षिण कोरिया र ४ स्थानरिक्त रहेका छन् । त्यसैगरी सल्लाहकारमा दुर्गबहादुर के।सी।भारत तुफानके।सी।जापान र गुमनाथ सुवेदी बेल्जियम रहेका छन् । कार्य समितिको बैठकले३ सदस्यीय सचिवालय गठन गरेको छ । जसमा अध्यक्ष मित्रलाल शर्मा उपाध्यक्षमानबहादुर थापा र महासचिव राजेन्द्र श्रेष्ठ रहनुभएको छ । बैठकलेकेन्द्रीय कार्यालय काठमाडौंमा राख्ने ठेगान गरेको छ ।नवनिर्वाचित अध्यक्ष मित्रलाल शर्माले कार्य समितिको तर्फबाट सपथग्रहणतथा प्रतिबद्धता प्रकट गर्दै संक्षिप्त मन्तव्य दिनुभयो । नयाँ कार्यसमितिलाई राष्ट्रिय जनमोर्चाका उपाध्यक्षँ तथा सभासद् सन्तबहादुरनेपालीले बधाई दिनुभयो । अन्तमा सभापतिको तर्फबाट भेलाको समापन गरिएकोघोषणा गरियो ।

एकता समाज यूएई द्वारा आफ्ना सदस्यलाई बिदाइ

कृष्ण जिसी -नेपाली एकता समाज यूएईले आफ्ना एक सदस्यलाई गत शुक्रबार दुबइमा बिदाइ गरेको छ । रोजगारको शिलशिलामा सम्युत्त अरब एमिरेट्स यूएईमा आएका अर्घाखाँची ढाकावाङका राम प्रशाद खनाल लाई समाजले बिदाइ गरेको हो । खनाल बिगत ४ वर्ष देखी यूएईमा कार्यरत थिए ।उनी नेपाली एकता समाज दुबइ छेत्रीय समितीका  सदस्य  थिए भने नेपालको संघीयता बिरुद्द राष्ट्रिय सघंर्ष समिती यूएईका केन्द्रिय सदस्य तथा समितिका अल्कुज एरिया समिती सम्योजक समेत रहेका थिए । प्रवासमा रहदा पनि नेपाली एकता समाज र राष्ट्रप्रती देखाएको माया तथा राष्ट्रियता प्रतीको खनालको भावनाको सम्मान स्वरुप एकता समाज यूएईले दुबईस्थित बरदुबईमा रहेको क्रिक पार्कमा उन्लाई एक बिशेष कार्यक्रमका साथ सम्मान गर्दै बिदाइ गरेको हो ।

राष्ट्रियता र संघीयता : सागर कुँवर

ईतिहास देखी वर्तमान सम्म नेपालमा मात्र नभएर विश्वमा नै राजनितिक सामाजिक सास्कृतिकआर्थिक लगायत विभिन्न प्रकारका राम्रा नराम्रा आन्दोलनहरु चल्दै आएका छन । विश्व ईतिहासको अगाडी नेपालको राजनितिक तथा अन्य सबै प्रकारका आन्दोलनहरु कान्छा छन । तर नेपालमा भएका राजनितिक आन्दोलनहरु संसारलाई र्नै धक्का दिने खालका भएका छन । यो विश्व मानवसमाजलाई नै धक्का दिएका आन्दोलनका उपलब्धिहरुलाई सहि ढंगले प्रयोग र रक्षा नसक्ने नेपालको सत्ता संचालन गरेर हिडेका नेपालका नेताहरुका अदुरदर्शी निर्णय र असक्षमताको कारण वर्तमान अवस्थामा नेपाल भीरको डीलमा पुगेको छ जून ईतिहासको धडिमा गम्भिर मोडमा पुगेको छ ।

नेपालको वामपन्थि तथा प्रजातान्त्रिक आन्दोलनहरु सधै नै सम्´ाैतामा गएर टुि¨एका छन जसले देशलाई गम्भिर असर पारीरहेको छ । वर्तमान अवस्थामा नेपाल साम्रज्यवाद र विस्तारवादको युद्ध स्थान वन्नको लागी आधार स्थल वन्दै गईरहेको कुरा नेपालका राजनितिक दल तथा नेताहरुलाई थाहा नभएको होइन तर इतिहासको मजाक आज देशको राष्ट्रियता नै गम्भिर संकटमा परेको छ जुन ईतिहासको नै भयाना संकट हो ।

अमेरीकी साम्राज्यवाद वाट आयतित जातिय नारा र भारातिय विस्तारवाद वाट आएको संधीयताले आज नेपालको सार्वभौमसत्ता सम्पन्न राष्ट लाई नव औपनिवेशिक मुलुकमा रुपान्तरण गर्न लागेको यो दृ्श्य नेपाली आमाका सन्तानहरुले हेरेर वस्नु परेको छ । नेपालमा संघीयता नेपाली जनताको चाहाना र इच्छा अनि नेपाल राष्टको आवाश्यकताले नभई भारातिय विस्तारवादको स्वार्थको लागी आएको हो भन्ने कुरा प्रस्ट छ । जव तराई मा जन्मको आधारमा लाखौं भारातियले नेपाली नागरीकता प्राप्त गरे त्यस पछाडी जनसंख्याको आधारमा चुनावी क्षेत्र निर्धारण सँगै संघीयता आएको हो जुन भारातिय विस्तारवादको डिजाईन मा वा नेपाललाई भारातिय संधमा मिलाउने योजना अनुसार आएको हो । नेपालको लागी संघीयता चाहिएको भए त ०६२ ६३ को ऐतिहासिक विश्व थर्काउने आन्दोलनमा कीनं ? संघीयताको नारा सुनिएन नेपालको वामपन्थि कम्युनिष्ट आन्दोलनमा अहिलेको एकीकृत माओवादीले श्रीलङकाको तमिलहरुको जातिय आन्दोलनलाई सर्मथन गरे पछाडी नेपालको कम्युष्निट आन्दोलनमा पृथकतावादी साम्प्रादायिकतावादी चिन्तनहरु हावी हुदै आए र आज देश साम्प्रदायिकतावादको खाल्डोमा फसिरहेको छ । विभिन्न खालका जातिय संघसंस्था एन जि ओ आ एन जि ओहरु लगाएत साम्प्रदायिक पार्टीले संघीयतालाई ओकेलेर साम्प्रादायिकवादलाई मलजल गरीरहेको हाम्रो देशमा १० बर्ष सम्म नयाँ जनवादी राज्यब्यवस्थाको कथित जनयुद्ध गरेको पार्टीले नै त्यहीसाम्प्रादायिक बाटो मा अगाडी बढेको छ जसले देशमा राष्ट्रिय संकट पैदा गरेको छ । सामान्तवादको नईके राजतन्त्रको अन्त्य भए पनि सामन्तवादी उत्पादन प्रणाली सामान्तवादी संस्कृती कायम छ । तमाम शोशित पिडित मजदुर किसानहरु सामन्तवादी उत्पादन प्रणाली वाट पिडित छन ।s्रन्तिकारी कम्युन्ष्टि आन्दोलन रक्षात्मक अवस्थामा छ ।देशमा गणतन्त्रको बच्चा जन्मेको छ यो देशको संक्रमणकालिन अवस्थामा गणतन्त्रको सृदृढ राष्ट्रियताको रक्षा अग्रागमी संम्वीधानको निर्माण गर्दै अग्रगमनको बाटोमा हिडनु पर्ने समयमा नेपाली राजनितिक रंगमंच पूर्ण रुपमा साम्रज्यवादको र विस्तारवादको सेवा गर्नको लागी आपासी लडाईमा छ । यो दुखदायि अवस्थामा नेपाली आमाको कन्चटमा गोली हान्नको लागी संघीयता आएको छ जुन नेपाली राष्ट्रियता माथिको इतिहाँसकै गम्भिर र भयानाक हमला हो ।

कविता : लुकेको यथार्थ

–थुप्रै थुप्रै लाज र शरम पचाए पछि पनि

तिमी त के मान्छे नै भयौ त, हो !

  मान्छे जस्ता भयौ त? आफै सोच्ने गर

 तिमीले दावी गर्ने मान्छे तिमी हौला,

तर मान्छेले दावी गर्ने मान्छे के तिमी हौ त?

तिम्रो मनले भन्दो हो

 हो, हो ! म मान्छे हुँ ! मान्छे हुँ

कसले भन्दैन मान्छे, म विशिष्ट मान्छे हुँ

म माननीय, सम्माननीय दुवै हुँ

 म यो देशको हर्ता कर्ता दुवै हुँ।

 तर तिम्रा मान्छे हुँ भन्ने गर्जनहरु

अगुल्टोलाई पानीमा घुसार्दा च्वाई गरे जस्तै

तिमी धपधप बोलेको अगुल्टो निभेका छौ

 एक मुठी पानीमा चोपल्दा तिम्रो अस्तित्व छैन

यसैले तिमी मान्छे कम र अगुल्टो बढी हौ

सोझा सिधाका अगाडि तिमी बल्दो अगुल्टो हौ

जब तिमी नेपालको क्षितिज पार गछर्ौं

 तब त च्वाई मात्र तिमी त घर पालुवा कुखुराका शिकारी हौ

तिमी त मरेका बाघका जुँघा च्यात्ने वीर हौ

तिमी त लासमाथि गोली चलाउने योद्धा हौ

तिमी त निर्धामाथि मुक्का चलाउने पहलवान हौ

त्यसैले तिम्रो साइनो मान्छेसँग छैन